کریستال چیست ؟ +راهنمای خرید ظروف کریستال

ظروف کریستال از جمله وسایلی هستند که در خانه همه ما ایرانیان پیدا میشود و به خانه‌هایمان زیبایی خاصی می‌بخشند. در واقع امروزه ظروف کریستال بیشتر جنبه دکوری دارند و به زیبایی منزل میافزایند تا اینکه کاربرد اساسی داشته باشند. در این نوشته قصد داریم اطلاعات مفیدی را در مورد ظروف کریستال در اختیار شما قرار دهیم تا با استفاده از آنها به بهترین نحو خرید کریستال را انجام دهید.

انواع ظروف کریستال کدامند؟

ظروف کریستال را در طرح‌ها و نقش‌های متنوع و زیبایی می‌سازند. برخی از ظروف کریستال پرکاربردتر از سایرین هستند. معمولا پراستفاده‌ترین کریستال‌ها که برای پذیرایی به کار می‌روند، شامل موارد زیر هستند:

لیوان، فنجان و استکان‌ها برای سرو شربت، نوشیدنی و چای

قندان، آجیل‌خوری و شکلات‌خوری که اغلب دردار و در دو نوع پایه‌دار و بدون پایه هستند

میوه‌خوری و شیرینی‌خوری که در هر دو نوع پایه‌دار و بدون پایه ساخته می‌شوند و بدون در هستند

قاشق مخصوص سرو آجیل

بستنی‌خوری

البته به جز اینها مدل‌های بسیار زیادی از ظروف کریستال وجود دارد، اما کاربردشان کمتر است. از آن جمله می‌توان به بشقاب، زیردستی، کارد و چنگال، کاسه‌ها و پیاله‌های مختلف اشاره کرد. در هنگام خرید ظروف کریستال تعیین کنید کدام مدل و برای چه چیزی نیاز دارید.

تفاوت کریستال با شیشه چیست؟
کریستال‌ها خودشان زیرمجموعه‌ای از شیشه‌ها هستند. یعنی همه کریستال‌ها نوعی شیشه هستند، اما همه شیشه‌ها کریستال نیستند. شیشه معمولی که همه ما می‌شناسیم، در حدود ۹۰ درصد از سودالایم (soda- lime) یا شیشه آهک سوددار ساخته شده است، اما کریستال عمدتا از شیشه ظریف‌تری از جنس سیلیس ساخته می‌شود و حداقل باید ۲۴% سرب داشته باشد. به جز سرب، معمولا پتاس، کربنات سدیم و افزودنی‌های شیمیایی دیگری هم به کریستال می‌افزایند.

بااین‌حال در برخی کشورها از جمله آمریکا، حتی اگر ۱% سرب در شیشه یافت شود، آن را کریستال می‌گویند. از نظر فنی، کریستال‌هایی که کمتر از ۲۴% اکسید سرب دارند یا در ترکیب آنها سایر اکسیدهای فلزی هم به کار رفته است، کریستال به شمار نمی‌روند و «شیشه کریستال یا کریستالین» نامیده می‌شوند.

برخلاف باور عموم، شیشه محکم‌تر از کریستال است؛ به همین دلیل است که بیشتر در مناسبت‌های خاص از کریستال استفاده می‌کنند. یکی از دلایل این باور نادرست سنگین‌تر بودن کریستال نسبت به شیشه است. علاوه‌براین، وجود سرب در کریستال آن را نرم و انعطاف‌پذیر می‌کند و بنابراین راحت‌تر می‌توان روی آن طرح و نقش‌های زیاد با جزئیات فراوان ایجاد کرد. به‌دلیل همین ویژگی، طلاکوب و نقره‌کوب کردن کریستال هم امکان‌پذیر است.

نکته: ازآنجاکه معمولا از ظروف کریستال برای مواد غذایی خشک استفاده می‌شود، ظاهرا محتوای سرب آن خطری ندارد.

تشخیص کریستال تقلبی از اصل :

معمولا بعید است که فروشنده‌ای شیشه را به جای کریستال به شما قالب کند. اما می‌تواند خیلی راحت به جای کریستال اصل، به شما کریستالیت یا کریستالین را به نام کریستال اصل بفروشد. نکته اینجاست که این دو مورد هم کریستال هستند، اما منظور از کریستال اصل، بهترین و مرغوب‌ترین نوع کریستال یعنی همان کریستال دارای اکسید سرب ۲۴% است.

کریستالیت اکسید سرب ندارد. وزنش کمتر است و بالطبع باید ارزان‌تر باشد.

کریستالین، کریستالی است که کمتر از ۲۴% اکسید سرب دارد. بنابراین سبک‌تر است و درخشندگی کمتری نسبت به کریستال اصل دارد. محصولاتی که چین به نام برندهای چک و آلمان به فروش می‌رساند، در اصل همین کریستالین هستند.

اهمیت توجه به ظاهر و وزن کریستال : 

کریستال هرچقدر شفاف‌تر، درخشان‌تر، بدون کدری و ماتی و فارغ از حباب باشد در این زمان اطمینان خواهید داشت آن کریستال از کیفیت و مرغوبیت خوبی بهره‌مند است. بعد از ظاهر، وزن کریستال مهم است. کریستال به دلیل سربی که در آن به کار رفته شده وزن بالایی دارد.

همچنین نحوه بسته‌بندی، گارانتی و خدمات پس از فروش نیز ملاک‌های دیگری است که در زمان خرید کریستال می‌توانید آنها را مدنظر قرار دهید. لازم به ذکر است کریستالی که اصل باشد انتهای ظرف اطلاعات ساخت و طراحی‌اش نیز حک شده است. این موضوع بسیار مهم بوده و با دیدن این اطلاعات خیال‌تان از اصل بودن کریستال راحت خواهد شد.

صدای کریستال را بشناسید :
یکی از روش‌های ساده‌ای که می‌توانید از اصل بودن کریستال اطمینان پیدا کنید ضربه زدن به آن است. وقتی به کریستال ضربه کوچکی مثلا با انگشت یا خودکار بزنید یک صدایی زنگ‌ مانندی با مدت زمان طولانی از آن ساطع می‌شود. اگر صدای ایجاد شده در اثر ضربه، یک صدای خفه باشد یعنی شما ضربه می‌زنید و صدایی مانند ضربه به ظروف پلاستیک ایجاد می‌شود یا یک صدای بم و کوتاه از آن بیرون می‌آید نشان می‌دهد محصول به احتمال خیلی بالا دارای ترک است یا اصلا کریستال نیست.

نکاتی برای نگهداری از ظروف بلور و کریستال :

* به‌دلیل حساسیت بالای ظروف کریستال، باید روش‌های مراقبت مناسب و شست‌وشوی صحیح آنها را یاد بگیرید.

* ظرف‌های کریستال را با مایع ظرفشویی و آب ولرم بشویید و اگر تمیز نشدند، مخلوطی از یک‌سوم سرکه و دوسوم آب تهیه کنید و با کمک برس شست‌وشو دهید و سپس بلافاصله آن را خشک کنید. پس اگر ظروف کریستال شما جلای همیشگی خود را از دست داده است، می‌توانید از سرکه سفید کمک بگیرید. وقتی می‌خواهید ظرف کریستال را بشویید مقداری سرکه سفید به آب آب‌کشی ولرم بیفزایید. اگر ته ظرف رسوب جمع شده، اجازه بدهید یک شبانه‌روز سرکه و آب داغ درون ظرف بماند و بعد از این زمان، اگر هنوز کثیفی بر جای بود، باید عمل را تکرار کنید.

* لیوان و ظروف بلوری بعد از مدتی شفافیت خود را از دست می‌دهند و تیره و کدر می‌شوند. برای اینکه این ظروف دوباره تمیزی و شفافیت خود را به دست آورده و براق شوند، یک لیموترش را نصف کنید و با حوصله ظروف را با سطح لیموترش‌ها تمیز نمایید و بعد با آب ولرم بشویید.

* همچنین می‌توانید برای چرک‌زدایی ظروف بلوری از آمونیاک نیز می‌توانید استفاده کنید.

* چند قطره آمونیاک را در ظرفی محتوی آب ولرم ریخته ظروف را در آن بشویید. سپس با آب ولرم آبکشی و آنها را خشک کنید.

* از قرار دادن ظروف کریستال در مایکروفر به طور جدی خودداری کنید.

* ظروف کریستال را همراه ظروف چرب در ماشین ظرفشویی نشویید.

* سعی کنید ظروف کریستال را با دست بشویید و از ماشین ظرفشویی برای شست‌و شوی آنها استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است روی آنها خط و خش بیفتد. همچنین با توجه به اینکه ماشین‌ظرفشویی ظروف را با آب بسیار گرم می‌شوید ممکن است قسمت‌های طلا یا نقره‌کوب دچار ایراد شوند.

* ممکن است برخی از ظروف به‌دلیل استفاده زیاد یا بی‌احتیاطی دچار پریدگی در برخی از قسمت‌ها شده باشند، اگر ظروف شما در لبه دچار پریدگی شده باشند، می‌توانید برای رفع این مشکل از سمباده استفاده کنید؛ البته در صورتی که پریدگی کم باشد.

* برای از بین بردن آثار خراش ظروف بلور و کریستال می‌توانید از خمیر دندان استفاده کنید.

* برای جلوگیری از خطر شکستن ظروف هنگام شست‌وشو بهتر است آنها را از قسمت انتها داخل آب داغ نگذارید، بلکه از قسمت پهلو در آب فرو برید و برای تمیزکردن کریستال از یک قسمت سرکه و سه قسمت آب گرم استفاده کنید.